عوارض ناشی از ورزشهای آبی و نحوه مقابله با آنها

شنا یکی از پرطرفدارترین ورزش هایی است که درمیان مردم رایج است به طوری که...

هرساله میلیونها نفر برای پرکردن اوقات فراغت خود به استخرها، پارکهای آبی، حوضچه های آب گرم، برکه ها، رودخانه ها و دریاها هجوم میبرند.
میزان استقبال مردم از ورزشهای آبی به خصوص در فصل گرما به حدی است که اکثر این مکانها بخصوص استخرها در تمام اوقات روز ، خصوصا زمان اوج گرما، مملو از افرادی است که به آب خنک پناه آوردهاند.
اما همین ورزش مفرح و آب خنک درصورت بی توجهی به اصول بهداشتی میتواند زمینه ساز بروز بیماریهای پوستی و عفونی خطرناکی شود.
درسال های اخیر اگرچه استفاده از روشها و داروهای ضدعفونی کننده در استخرها و به سازی محیط دریاچه ها،رودخانه ها و دریاها سبب بهبود کیفیت این محیط ها شده است اما بااین وجود آمار شیوع بیماریهای ناشی از شنا به دلایل مختلف همچون استفاده بیرویه از لوازم بهداشتی -آرایشی، بیتوجهی به نظافت شخصی و سهلانگاری برخی مسئولان مراکز تفریحی _ ورزشی در رعایت نکات بهداشتی افزایش داشته است.
در این بین استخرها به دلیل حضور بیشتر و دسترسی سهلتر مردم و محدود و بسته بودن آن ها در انتشار و گسترش بیماریها تاثیر بیشتری دارند و بیماری هایی مانند قارچ، انگل، اسهال، حصبه، اگزما، کچلی، قارچهای پوستی، بیماریهای عفونی گوش و چشم و بیماریهای گوارشی از آن دسته امراضی هستند که هرسال تعدادی از مراجعین به این مکانها به آنها مبتلا میشوند.
اگرچه آمار دقیقی از تعداد مبتلایان به این بیماریها در دست نیست اما کارشناسان بهداشت و برنامهریزان اوقات فراغت، به شهروندان در مورد رعایت اصول بهداشتی در استخرهای شنا هشدار جدی میدهند.
به گفته یکی از مسئولان استخر ، استخرها به سه دسته درجه یک، دو و سه تقسیم میشوند که سرویس دهی، خدمات و همچنین رعایت اصول بهداشتی در هر یک از این استخرها متغیر است . در استخرهای درجه یک که معمولا مجهز به سیستم تصفیه کننده دائمی هستند به علت قیمت بالای بلیت ورودی، افراد کمتری مراجعه میکنند و در مقابل در استخرهای درجه سه و حتی درجه دو به علت حضورزیاد مراجعین و کمبود وقت برای کنترل امور بهداشتی و نظافتی شاهد بروز بیماریهای عفونی و پوستی زیادی چون کچلی، زگیل و قارچهای پوستی هستیم.
کارشناسان بهداشت نیز در این زمینه معتقدند،براساس استانداردهای موجود، به منظور حفظ سلامت شهروندان و رعایت بهداشت عمومی آب استخر باید مرتبا تصفیه و هر دو یا سه روز یکبار تعویض شود که این امر باتوجه به کمبود ذخایر آبی در کشور، به ویژه در فصل گرم سال تقریبا غیرممکن است.
به اعتقاد آنان، بیماری های ناشی از تفریحات آبی، بیماری هایی هستند که از استنشاق یا تماس با آبهای آلوده استخرهای شنا، چشمه های آب معدنی و رودخانه ها شیوع پیدا میکنند.

 شناگران باید از کلاه شنا در استخرهای روباز و سرپوشیده و حتی شخصی استفاده کنند، چرا که نه تنها کلر موجود در آب باعث ریزش مو میشود، بلکه مس آزاد شده از لوله های آب که به درون استخر میریزد نیز صدمات زیادی به مو میزند. استفاده ازعینک وکلاه مخصوص شنا دراستخرها اگرچه ابتلا به بیماریهای عفونی را از بین نمیبرند اما تا حد قابل توجهی آن را کاهش میدهند.
یکی از متخصصان بیماریهای گوارشی ، نیز اسهال را معمولترین بیماری ناشی از تفریحات آبی ذکرکرد و گفت: اسهال بیماریاست که میتواند توسط افرادمبتلا به آن در استخر منتشر شود.
 سایر بیماری ها از قبیل بیماریهای چشم، گوش، حلق، بینی و پوست شناگران را تهدید میکنند و چنانچه گندزدایی«ضدعفونی» در سطح قابل قبول در استخرها انجام نشود، میکروب آنها رشدکرده و سبب بروز بیماری میشوند.
 - به منظور ازبین بردن بعضی از میکروبها از قبیل کریپتوسپوریدیوم که حتی در شرایط گندزدایی دقیق و صحیح استخر، برای روزها زنده میمانند، لازم است کلرینه طولانی مدت انجام شود.
-  کودکان، زنان باردار وافرادی که دچارنقص درسیستم ایمنی بدن هستند مانند افراد مبتلا به ایدز، افراد دارای پیوند اعضاء ویاافراد شیمی درمانی چنانچه دچار عفونت باشند بیشتر درمعرض ابتلا به بیماری های ناشی از تفریحات آبی هستند.
- استفاده از ضدعفونیکننده های مناسب و نگهداری کلرآب درحد استاندارد، تعویض مکرر آب استخرها توسط مسئولین مراکز تفریحی _ ورزشی و رعایت بهداشت فردی توسط شناگرها از مهمترین راه های کنترل و پیشگیری از گسترش بیماریهای ناشی از شناست.
- استفاده از استخرهای خلوت ومطمئن، پرهیز از تماس پوست چرب ناشی ازمصرف لوازم آرایشی یا کرمها با آب استخر، دوش گرفتن پیش از ورود به استخر، سونا یاجکوزی، استفاده ازکلاه و عینک شنا برای جلوگیری ازآسیب رسیدن به چشمومو،استفاده ازلوازم شخصی، دوش گرفتن وشستن بدن وسر باصابون وشامپو پس ازخروج ازاستخر دراین ورزش الزامی است.
- افرادی که به بیماری پوستی، ناراحتی گوش، بیماری های عفونی دچار هستند باید از فعالیتهای ورزشی جمعی به ویژه شنا در استخرها خودداری کنند تا هم بیماری آنان به دیگران منتقل نشود وهم روند بهبودی بیماری شان کند، نگردد.
- هرچند شنا از جمله ورزشهایی مانند فوتبال و یاتنیس نیست که آسیبهای چشمی یکی از خطرات آنهاست ، ولی قرمزی و سوزش چشم بعداز شناکردن بویژه در استخر یکی از مسایلی است که بسیاری با آن مواجهاند.
- قرمزی چشم پس از شناکردن سبب آسیب درازمدت نمیشود و کلر که برای ضدعفونی کردن و ازبین بردن باکتریها به آب استخر اضافه میشود،بخودی خود مشکل ساز نیست، مشکل زمانی رخ میدهد که کلر در مجاورت نیتروژن یا آمونیاک موجود درآب قرار میگیرد و از ترکیب آنها کلرامین تشکیل میشود. علت اصلی قرمزی چشم کلرامین است و عروق سطحی روی سفیدی چشم براثر تماس با کلرامین ملتهب شده و چشم قرمز میشود.
- برای رفع قرمزی و سوزش شدید چشم که به دفعات تکرار شود،استفاده از عینک شنا میتواند موثمرالثمر باشد. اغلب تصورمیشود قرمزی چشم ناشی از زیاد بودن کلر آب استخر است، در حالیکه واقعیت دقیقا بر عکس این است و این مسئله اغلب ناشی از کم بودن کلر آب است.حتی بوی تندی که اغلب افراد تصور میکنند ناشی از زیادبودن کلر در استخر است نیز بخاطر کم بودن کلر آب ایجاد میشود.
-  افزایش کلر آب علاوه براینکه مانع رشد باکتریها درآب استخر میشود سبب شکسته شدن پیوندهای شیمیایی کلرامین و شکسته شدن مولکولهای آن شده ومشکلات مربوطه را کاهش میدهد و درصورتیکه کلرآب کم باشد احتمال عفونت چشم ناشی از وجود باکتریها در آب افزایش مییابد.  رعایت نکات بهداشتی دراین رابطه امری ضروری است و دوش گرفتن بلافاصله پس ازبیرون آمدن ازآب سبب میشود که کلرامین ازپوست، مو وچشم شسته شود.
- شایعترین بیماریهای ناشی از شنا در استخرها و سواحل دریا را خشک شدن پوست، خارش پوست،التهاب پوست دراثر پوشیدن لباس شنا که ممکن است پس از یک روزاستفاده طولانی مدت ازیک مایوی مرطوب وتنگ این حالت اتفاق بیفتد،حساسیت پوستی نسبت به وسایل شنا، خارش شناگران و ابتلا به قارچ کف پا می باشد .

 منبع:شرکت ملی گاز